Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde (BMGK), Gazze’de acil ateşkes, esirlerin bırakılması ve açlıktan ölümlerin engellenmesi talep edilen karar tasarısı, ABD tarafından 4. kez veto edildi.
15 üyeli BMGK’da, 10 seçilmiş üye olan Cezayir, Ekvador, Guyana, Malta, Mozambik, Güney Kore, Sierra Leone, Slovenya ve İsviçre tarafından sunulan karar tasarısı oylamaya sunuldu.
ABD, karar tasarısını veto etti.
Diğer 14 üye, tasarı için “evet” oyu kullandı.
Oylama öncesinde konuşan Guyana’nın BM Daimi Temsilcisi Carolyn Rodrigues-Birkett, karar tasarısının BMGK üyeleri arasında haftalarca süren müzakereler sonucu ortaya çıktığına dikkati çekti.
Rodrigues-Birkett, karar tasarısının Gazze’deki korkunç insani durum nedeniyle hazırlandığını ifade etti.
ABD’nin BM Daimi Temsilci Yardımcısı Robert Wood ise oylamanın ardından yaptığı açıklamada, karar tasarısı için yürütülen müzakereler boyunca koşulsuz ateşkes talebini esirler serbest bırakılmadan destekleyemeyeceklerini dile getirdiklerini kaydetti.
“Savaş, esirlerin serbest bırakılmasıyla kalıcı bir şekilde sonlanabilir.” diyen Wood, aynı zamanda karar tasarısının Hamas’a çok tehlikeli bir mesaj gönderdiğini savundu.
Wood, karar tasarısının kabul edilmiş olması halinde Hamas’ın müzakere masasına oturması için “inisiyatifi” kalmayacağını kaydetti.
Hamas’ın şimdiye kadar birçok anlaşma önerisini reddettiğini iddia eden Wood, aynı zamanda karar tasarısında Hamas’ın 7 Ekim saldırısının kınanmamasını eleştirdi.
Karar tasarısı, ateşkes, esirlerin serbest bırakılması ve açlığın engellenmesini istiyordu
BMGK’nın uluslararası barış ve güvenliğin korunmasında birincil sorumluluğu olduğu hatırlatılan karar tasarısında, Gazze’de “Tüm tarafların acil, koşulsuz ve kalıcı bir ateşkese uyması ve ayrıca tüm rehinelerin derhal ve koşulsuz serbest bırakılması bir kez daha talep edilir.” ifadeleri yer alıyordu.
Karar tasarısında, tarafların, gözaltında tuttukları kişilere ilişkin uluslararası hukuk kapsamındaki yükümlülüklerine uymaları talep ediliyordu.
Gazze Şeridi’ndeki sivil nüfusun hayatta kalması için temel hizmetlere ve insani yardıma derhal erişim sağlanması istenilen karar tasarısında, “Filistinlilerin aç bırakılmasına yönelik her türlü girişim reddedilirken, insani yardımın Gazze Şeridi’ne tam, hızlı, güvenli ve engelsiz bir şekilde ulaştırılması ve özellikle kuşatma altındaki Gazze’nin kuzeyinde dahil tüm Filistinli sivillere, acil insani yardım ulaştırılması talep edilir.” vurgusu yapılıyordu.
Karar tasarısında insani yardım ulaştırma sürecinin BM koordinasyonunda gerçekleştirilmesi gerektiğinin altı çizilirken, BM Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı’nın (UNRWA) Gazze’deki insani yardımların bel kemiği olduğuna dikkati çekiliyor, Ajans’ın Genel Kurul tarafından verilen yetkisini yerine getirebilmesi için tüm taraflardan gerekli desteği sağlamaları talep ediliyordu.
“Tüm taraflara sivillerin korunması, özellikle kadınlar ve çocuklar ile çatışma dışında kalan kişilerin korunması ve sivil alt yapının korunması dahil olmak üzere uluslararası hukuk ve uluslararası insancıl hukuka tam uyma çağrısı yapılır.” denilen karar tasarısında, aynı zamanda taraflara BMGK’nın 2735 (2024) sayılı kararının tüm hükümlerini tam, koşulsuz ve gecikmeksizin uygulamaları isteniliyordu.
Karar tasarısında, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’ten karar tasarısının kabul edilmesi ve karara dönüştükten sonra uygulanmasının ardından yazılı değerlendirme ve rapor hazırlanması bekleniyordu.
ABD daha önce 3 Gazze tasarısını veto etti
ABD, daha önce de Gazze’de acil ateşkes talep edilen 3 BMGK karar tasarısını da veto etmişti.
Ekim 2023, Aralık 2023 ve Şubat 2024’te sunulan Gazze tasarılarını veto eden ABD, diğer karar tasarılarında ise “çekimser” oy kullanmıştı.
