Nagihan KALSIN
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda bakanlığının 2025 yılı bütçesini sundu. Türkiye’nin geçen yılki enerji ithalatı faturasının yaklaşık 70 milyar dolar olduğunu belirten Bayraktar, “Bu miktarı düşürmek için çalışıyoruz. Sakarya Gaz Sahası’nda bugün itibarıyla üretimimiz 7 milyon metreküpe çıktı.
Diğer sahalarımızla birlikte toplam yurt içi üretimimizi günlük 8 milyon metreküpe yükselterek 3,5 milyon hanemizin ihtiyacını kendi doğal gaz üretimimizle karşılar hale geldik. Sakarya Gaz Sahası’ndaki üretimin artırılması için yaptığımız planlama kapsamında bir adet yüzer üretim platformunu envanterimize kattık. 2026 yılında üretime alacağımız bu platform ile birlikte günlük üretimimizi 20 milyon metreküpe ulaştıracağız” dedi.
6,3 milyon aracın yakıtı yerli petrolden
Petrolde daha önce arama yapılmayan bölgelere odaklandıklarını ifade eden Bakan Bayraktar, “Şırnak, Gabar’da günlük üretimi 57 bin varilin üzerine yükselttik. Dağlarda toplam 540 kilometre yol yaparak bu üretimi gerçekleştirdik. 2024 yılında, Şırnak, Hakkâri, Van başta olmak üzere toplam 84 sondaj tamamlanmışolup bu rakamı yılsonunda 100’e çıkaracağız.
Bu sayede 66 milyon varillik yeni rezerv keşfettik. 2025 yılında ise 143 arama sondajı yapmayı hedefliyoruz. Yurt dışındaki sahalarımızda gerçekleştirdiğimiz 40 bin varillik üretimimizle birlikte günlük toplam 155 bin varilin üzerinde petrol üretiyoruz. 6,3 milyon otomobilin yakıt ihtiyacını kendi ürettiğimiz petrolle karşılıyoruz” diye konuştu.
Bayraktar, Sakarya Gaz Sahası ve Gabar başta olmak üzere üretim alanlarını genişletmek, aynı zamanda da üretimi artırmak amacıyla Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın (TPAO) önümüzdeki yıl 143 milyar liranın üzerinde yatırım yapacağını vurguladı.
Doğal gazın yüzde 20’si depolanacak
Bayraktar, ulusal doğal gaz şebekesine giriş noktasının 14’e, günlük giriş kapasitesinin ise 455 milyon metreküpe çıkarıldığı bilgisini paylaştı. Bayraktar, sözlerini şöyle sürdürdü: “Doğal gaz tedarik çeşitlendirmesi için zorunlu olan 5 adet gazlaştırma tesisimizin toplam girişkapasitesi 161 milyon metreküpe ulaşmıştır. Kurduğumuz gelişmişaltyapıyı güçlendirmeye yönelik çalışmalarımızı aralıksız sürdürüyoruz. Mevcut durumda 5,8 milyar metreküp olan yeraltı doğal gaz depolama kapasitemizi, 2028’de 12 milyar metreküpe yükselterek kullandığımız doğal gazın yüzde 20’den fazlasını depolayabileceğiz.”
80 milyar metreküp arz kapasitesi var
Türkiye’nin farklı coğrafyalarda yürüttüğü çalışmalara ilişkin de açıklama yapan Bayraktar, “Somali’yle yaptığımız anlaşma neticesinde Somali deniz alanlarında 3 blokta petrol ve doğal gaz arama faaliyetlerine başladık. Sismik çalışmaların olumlu neticelenmesi halinde sondaj aşamasına geçmeyi hedefliyoruz. Doğal gaz tedariki kapsamında, Cezayir’le olan LNG anlaşmamızı 2027 yılı sonuna kadar, Azerbaycan ile bu yıl sona erecek doğal gaz tedarik anlaşmamızı ise 2030 yılı sonuna kadar uzattık.
Diğer taraftan, BOTAŞ, uluslararası firmalarla yıllık 5,6 milyar metreküplük uzun dönemli LNG tedarik anlaşmaları imzalamıştır. Aralarında Cezayir, ABD, Katar, Umman, Nijerya gibi ülkelerin yer aldığı, 34 farklı ülke ile doğal gaz ticareti yapıyoruz” dedi. Bayraktar, Türkiye’nin bugün 80 milyar metreküp doğal gaz arzı sağlayabilecek durumda olduğunu, Bulgaristan, Yunanistan, Macaristan, Romanya, Sırbistan ve Kuzey Makedonya’ya doğal gaz ihraç edildiğini anlattı.
4,7 milyon haneye tüketim desteği
Vatandaşların yüksek enerji maliyetlerinden etkilenmemesi için çalıştıklarını dile getiren Bayraktar, verilen desteklerle ilgili şunları aktardı: “Tüm vatandaşlarımızın elektrik ve doğal gaz faturalarında 2024 yılının 10 aylık döneminde 275 milyar TL devletimiz tarafından karşılanmıştır. 2024 yılı başından itibaren 4,1 milyon haneye 8,1 milyar TL elektrik tüketim desteği, 654 bin haneye ise 1,4 milyar TL doğal gaz tüketim desteği verilmiştir.
Ayrıca, bu yıl içinde 1,6 milyon haneye toplam 1,4 milyon ton kömür dağıtımı planlanmışolup, kömür dağıtımı halen devam etmektedir. Geçen yıl uygulamaya konan Aile ve Gençlik Fonu’na, maden, petrol ve doğal gaz üretiminden elde edilen gelirlerden toplam 5,8 milyar TL tutarında bütçe aktararak, başta deprem bölgelerimiz olmak üzere, gençlerimizin yuva kurmalarına destek verdik.”
2025’te Nijer’de bir sahada altın üretimine başlanıyor
Bakan Bayraktar, Nijer’de arama çalışmaları kapsamında altın sahalarından birinde 2025 yılında üretime başlamayı planladıklarını açıkladı. Bayraktar, “Dünyadaki rezervin yüzde 73’üne sahip olduğumuz bor madeninde yüzde 60’ın üzerinde küresel pazar payıyla bu alanda liderliğimizi sürdürüyoruz. Bu çerçevede, 2024 yılında 2,5 milyon ton bor ürünleri satışı karşılığında, yüzde 97’si ihracat olmak üzere, 1,3 milyar dolar satış gerçekleştirerek bir rekor kıracağız.
Hammadde arz güvenliğimiz kapsamında, Asya’dan Afrika’ya farklı coğrafyalarda faaliyetlerimize ara vermeden devam ediyoruz. Pandemi sonrası yaşanan hammadde tedarik sorunları ve artan emtia fiyatları, madenlerin mümkün olduğunca yerli kaynaklardan temin edilmesi mecburiyetini bir kez daha ortaya koymuştur” ifadelerini kullandı.
Yenilenebilir kaynaklarla 11 milyar $’lık ithalat önlendi
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, son bir yılda yenilenebilir enerji kaynaklı elektrik üretimi neticesinde yaklaşık 11 milyar dolar karşılığı olan doğal gaz ithalatının önlendiğine de dikkat çekti. Bayraktar, “Tüm dünyada olduğu gibi, yenilenebilir enerji yatırımlarının izin süreçlerini kısaltmamız gerekmektedir.
Bu amaçla 48 ayı bulan uzun izin süreçlerini 24 ayın altına düşürecek bir model üzerinde çalışıyoruz. İklim değişikliği ile mücadelenin önemli araçlarından biri olan karbon fiyatlamasına yönelik Emisyon Ticaret Sistemi’nin altyapısı EPİAŞ bünyesinde hazır hale getirilmişolup, İklim Kanunu’nun yasalaşmasına müteakip devreye alınacaktır” diye konuştu.
Stratejik madenler için yol haritası açıklanacak
Bayraktar, yeraltı kaynaklarını ortaya çıkarmak amacıyla kurulan Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğünün (MTA), son 10 yılda ortalama 670 bin metre sondaj gerçekleştirerek yeni rezervlerin tespitini sağladığını ve bu rezervlerin önemli bir kısmının ekonomiye kazandırıldığı anlattı. Bayraktar, 2023’te kömür ve altın dahil, ara ve uç ürünler hariç olmak üzere, toplam madencilik ithalatının yaklaşık 40 milyar dolar olduğunu, bu kapsamda maden üretimini güvenli ve sürdürülebilir şekilde artırmak için çalıştıklarını ifade etti. Bayraktar, Türkiye için kritik ve stratejik madenler yol haritasının gelecek günlerde kamuoyuyla paylaşılacağını bildirdi.