DEMANS HASTALARI ORUÇ TUTARSA HANGİ RİSKLER ORTAYA ÇIKAR?
Demans hastaları oruç tuttuğunda vücudun temel ihtiyaçlarının karşılanamaması riski artar. Uzun süreli açlık, unutkanlık yaşayan demans hastasında bilinç bulanıklığı, halsizlik ve hatta bayılma gibi durumları tetikleyebilir. Sıvı tüketiminin yetersiz kalması, dehidratasyona ve tansiyon problemlerine yol açabilir. Açlık döneminde kan şekeri düşer ve bu durum demans belirtilerini şiddetlendirebilir. Ayrıca, oruçla birlikte ilaç kullanım saatlerinin aksaması tedavinin etkinliğini azaltabilir. Örneğin, demansın semptomlarını kontrol altına alan ilaçların düzensiz alınması bilişsel bozuklukları artırabilir. Bu riskler nedeniyle, demans hastalarının oruç tutma kararı mutlaka sağlık uzmanı gözetiminde alınmalı ve her adımda özenle takip edilmelidir.
DEMANS HASTALARI ORUÇ SÜRESİNCE İLAÇLARINI NASIL DÜZENLEMELİ?
Demans hastalarının ilaç kullanımı sık ve düzenli takip isteyen bir süreçtir. Oruç, gün içinde uzun saatler boyunca su ve besin alımını engellediğinden, ilaç saatleri de etkilenir. Bazı ilaçların aç karnına veya tok karnına alınması gerekebilir. Ayrıca, ilaçların bir kısmının suyla alınması veya yan etkilere karşı önlem için yemekle birlikte tüketilmesi önemlidir. Demans hastalarında ilaçların unutulması riski, oruç tutarken daha da artar. Bu nedenle, oruç esnasında ilaç düzenlemesi mutlaka doktora veya eczacıya danışılarak planlanmalıdır. Doktorun izin vermediği veya güvenli bulmadığı bir ilaç değişikliği ya da saat değişimi yapılmamalıdır.
DEMANS HASTALARI ORUÇ KARARINI KİMLE ALMALI?
Demans hastaları oruç konusunda karar alırken bireysel değerlendirme yeterli olmayabilir. Hasta, hastalığı nedeniyle sağlıklı bir karar verme mekanizmasına sahip olmayabilir. Bu yüzden en doğru yaklaşım, hastayı takip eden nöroloji veya geriatri uzmanı gibi hekimlerin görüşünü ve Diyanet İşleri Başkanlığı’nın genel fetva ve önerilerini dikkate almaktır. Aile bireyleri ve bakıcılar da sürece dahil olarak, hastanın günlük yaşamdaki zorlukları hakkında doktoru bilgilendirmelidir. Demans hastasının tıbbi durumu, ilaçları, günlük beslenme alışkanlıkları ve manevi istekleri değerlendirildikten sonra ortak bir karar verilir. Bu karar, hastanın sağlığını tehlikeye atmadan, dini vecibeleri yerine getirme arzusuna da saygı duyarak alınmalıdır.
DEMANS HASTALARI ORUÇ TUTAMAZSA NE YAPMALI?
İslam dini, akıl sağlığı tam olmayan veya sağlık açısından risk taşıyan kişilere, oruç ibadetine alternatif çözümler sunar. Demans hastaları, hastalığın seyrine göre tutmakta güçlük çekiyorsa veya hekim tarafından sakıncalı bulunuyorsa, oruç tutmaktan muaf olabilir. Diyanet İşleri Başkanlığı, kişilerin sağlık durumuna göre fetvalar yayınlar ve tıbbi raporlara önem verir. Tutulamayan oruçlar için farklı telafi yöntemleri değerlendirilebilir. Fidye uygulaması, dinen geçerli bir telafi yöntemidir. Fidye, maddi durumu elverişli olanlar için yoksullara günlük belli bir miktarda yemek vermeyi içerir. Sağlığı nedeniyle oruç tutamayan demans hastaları, bu yöntemle dini sorumluluğunu yerine getirebilir.
