ANTİDEPRESAN KULLANANLAR ORUÇ BOZULMADAN İLAÇ KULLANABİLİR Mİ?
Ağız yoluyla alınan her türlü ilaç, klasik görüşe göre orucu bozar. Antidepresanların büyük çoğunluğu hap, kapsül veya şurup formundadır ve bunların oruç saatleri içerisinde kullanılması orucu geçersiz kılar. Diyanet İşleri Başkanlığı, hayati önem taşıyan ve kesintisi büyük risk yaratan ilaçların kullanımına ihtiyaç duyan kişilerin oruç tutmaya zorlanamayacağını, bu kişilerin daha sonra kaza orucu tutabileceğini söyler. Bazı enjeksiyon yoluyla alınan ilaçların orucu bozup bozmayacağı ise farklı görüşlere tabidir. Yine de antidepresanlar genellikle sindirim sistemi üzerinden etkili olduğu için, oruç sırasında alınması önerilmez. Doktor, sahur veya iftar saatlerine ilaç kullanımını kaydırabileceğini söylerse, oruç bozulmadan tedavi sürdürülebilir. Aksi durumda, sağlığın bozulması yerine orucu ertelemek veya kaza etmek dinen daha uygun kabul edilir. Böylelikle hem tedavi aksamaz hem de ibadet sorumluluğu ileriki bir dönemde yerine getirilir.
ANTİDEPRESAN KULLANANLAR ORUÇ TUTMAYA BAŞLAMADAN ÖNCE DOKTORA DANIŞMASI GEREKİR Mİ?
Uzman psikiyatrist onayı olmadan, antidepresan tedavisi alan birinin oruç tutmaya başlaması riskli olabilir. İlaçların dozları, gün içindeki dağılımları ve vücudun ihtiyaç duyduğu besin desteği göz önünde bulundurulmalıdır. Tedaviyi planlayan doktor, hastanın genel durumuna ve ilacın etken maddesine göre orucun uygun olup olmayacağını belirler. Diyanet, tıbbi gereklilik durumunda orucun ertelenebileceğini veya kaza edilmesi yoluna gidilebileceğini belirtir. Bu, kişinin ruhsal ve bedensel sağlığını öncelik alma gerekliliğinden kaynaklanır. Doktor görüşü olmaksızın, “İlacı sahur ve iftar arası kullanırım, bir şey olmaz” şeklinde düşünenler, beklemedikleri yan etkilerle karşılaşabilir. Bu nedenle, oruç niyeti taşıyan antidepresan kullanıcılarının en doğru adımı, tedavi sorumlusuyla önceden görüşmektir. Doktor, ilaç saatlerini düzenleyebilecekse veya tedavinin aksamayacağından emin olacaksa oruç tutma kararı netleşir. Aksi halde sağlık riske atılmamalıdır.
ANTİDEPRESAN KULLANANLAR ORUÇ SÜRESİNCE UYKU DÜZENİNİ NASIL AYARLAMALI?
Ramazan döneminde sahura kalkmak, gece uykusunu kesintiye uğratır. Antidepresanlar ise kişinin uyku düzenini etkileyebilecek nitelikte olabilir. Özellikle sakinleştirici özelliği olan ilaçlar, uyanma güçlüğüne veya gün içinde aşırı yorgunluğa yol açabilir. Sahurdan sonra yeterli uyumak veya gün içerisinde kısa dinlenme aralıkları vermek, depresyon ve anksiyete belirtilerinin artmasını önlemek açısından yararlı olabilir. Doktor, antidepresanın zamanlamasını iftara veya yatma saatine göre ayarlayabilir. Diyanet’e göre oruç, zorluklara sabretmeyi öğretir ancak bu zorluk sağlığı riske atmamalıdır. Düzenli uyku, ruhsal dengenin korunmasında önemli bir faktördür. Bu nedenle oruç tutan antidepresan kullanıcılarının, uyku düzenine ekstra özen göstermesi gerekir. Düzenli bir uyku planı hazırlamak, gece saatlerini bölmemek ve ilaç kullanım saatlerini doktorla birlikte belirlemek tavsiye edilir. Bu şekilde ruhsal açıdan daha istikrarlı, bedensel olarak da daha enerjik bir Ramazan geçirmek mümkündür.
ANTİDEPRESAN KULLANANLAR ORUÇ ESNASINDA YAN ETKİLERE KARŞI NE YAPMALI?
Antidepresanlar, nadiren de olsa yoğun baş ağrısı, mide bulantısı, baş dönmesi ya da kalp çarpıntısı gibi yan etkilere yol açabilir. Oruç saatlerinde vücut uzun süre susuz ve gıdasız kaldığından bu belirtiler şiddetlenebilir. Eğer bu tür yan etkiler hafif seyrediyorsa, iftarda ve sahurda yeterli sıvı alımına dikkat etmek veya doktorun önerdiği ilaç saatlerini düzenlemek işe yarayabilir. Ancak yan etkiler ciddi boyuta ulaşıyorsa, mutlaka psikiyatrist veya aile hekimiyle görüşmek gerekir. Diyanet, kişinin sağlığını tehlikeye sokacak bir durumla karşılaşması halinde orucunu bozabileceğini ve sonra kaza edebileceğini açıklar. Yan etkiler tedaviyi tamamen aksatacak kadar ağır ise, oruç tutmak yerine tedaviyi sürdürmek daha akılcı olabilir. Doktor, farklı bir antidepresana geçmeyi veya doz azaltmayı değerlendirebilir. Her halükarda sağlık durumu göz ardı edilmemeli, yan etkilerin artması halinde uzman görüşü alınarak gerektiğinde oruç ertelenmelidir.
