Çocukların zihinsel gelişimi, hayatın ilk yıllarında büyük ölçüde şekillenir ve bu süreçte çevresel faktörlerin yanı sıra ebeveynlerin tutumları da oldukça etkilidir. Zeka gelişimini destekleyen faktörler olduğu gibi, çocukların potansiyelini sınırlayan veya gelişimlerine engel olan davranışlar da vardır. Peki, hangi hareketler çocukların başarılı olmasını engelliyor? İşte, çocuklarda zeka gelişimini engelleyen 7 davranış…
ÇOCUKLARDA ZEKA GELİŞİMİNİ ENGELLEYEN 7 DAVRANIŞ
1. Aşırı koruyucu tutumlar
Ebeveynlerin çocuklarına karşı koruyucu davranmaları doğal olsa da, aşırı korumacılık çocuğun özgüvenini ve problem çözme yeteneğini sınırlayabilir.
Özgüven eksikliği:
Aşırı koruyucu ebeveynler, çocukların hata yapmasına veya risk almasına izin vermez. Bu, çocuğun kendi başına karar verme becerilerini kısıtlayarak özgüvenini düşürebilir.
Sosyal becerilerin gelişimini engeller:
Aşırı koruma, çocukların sosyal ilişkilerini yönetmesini zorlaştırır ve bu da duygusal zekalarının gelişimine engel olabilir. Çocukların farklı durumlarla başa çıkmayı öğrenmeleri için bazen kendi başlarına deneyim yaşamalarına izin vermek önemlidir.
2. Ekran süresinin kontrolsüz olması
Teknolojinin hayatımızda yaygınlaşmasıyla birlikte, çocukların ekran karşısında geçirdiği süre artmıştır. Kontrolsüz ekran süresi, zeka gelişimini olumsuz etkileyebilir.
Dikkat dağınıklığı:
Sürekli olarak ekran başında olan çocuklar, uzun süre dikkatlerini tek bir şeye odaklamakta zorlanabilir. Bu, okul çağında dikkat dağınıklığına ve öğrenme güçlüğüne yol açabilir.
Fiziksel ve sosyal etkileşimlerin azalması:
Aşırı ekran süresi, çocukların yüz yüze iletişim kurmasını engeller. Bu durum, sosyal zekalarının gelişimini sınırlayabilir ve empati gibi duygusal becerileri zayıflatabilir.
3. Eleştirel ve baskıcı yaklaşımlar
Eleştirel bir tutumla büyütülen çocuklar, kendilerini sürekli yetersiz ve güvensiz hissedebilir.
Özgüveni zedeler:
Sürekli eleştirilen çocuklar, hata yapmaktan korkar hale gelir ve kendi fikirlerini ifade etmekte çekingen olabilir. Bu da yaratıcı düşünme becerilerinin gelişimini sınırlar.
Stres ve anksiyeteye yol açar:
Baskıcı bir yaklaşım, çocukların stres düzeyini artırarak zihinsel gelişimlerini olumsuz etkiler. Stres altındaki çocuklar, öğrenmeye ve keşfetmeye açık olmaz, bu da gelişimlerini engelleyebilir.
4. Yetersiz uyarıcı ortam
Çocukların zihinsel gelişimleri için çevrelerinde onları uyarıcı, öğretici ve ilgi çekici unsurların bulunması gereklidir. Yetersiz uyarıcı bir ortam, çocuğun zekasını yeterince geliştiremeyebilir.
Yaratıcılığın sınırlandırılması:
Renkli, ilgi çekici oyuncaklar, kitaplar veya doğayla iç içe etkinliklerin eksikliği, çocuğun yaratıcılık becerilerini geliştirmesini zorlaştırır.
Problem çözme becerilerinin azalması:
Çocukların karşılaşacakları küçük zorluklar veya çözüme yönelik basit bulmacalarla karşılaşmamaları, problem çözme yeteneklerinin zayıf kalmasına neden olabilir.
5. Fiziksel aktivitenin az olması
Fiziksel hareket, çocukların sadece bedensel değil, aynı zamanda zihinsel gelişimi için de önemlidir. Fiziksel aktivite eksikliği, beyin gelişimini olumsuz etkileyebilir.
Enerji seviyesini düşürür:
Fiziksel aktivite, beynin kan dolaşımını artırarak öğrenme ve dikkat becerilerini destekler. Hareketin az olması, çocuğun enerji seviyesini düşürebilir ve dikkat süresini kısaltabilir.
Sosyal becerilerin gelişimini engeller:
Spor aktiviteleri ve grup oyunları, çocukların sosyal zekasını ve ekip çalışması becerilerini geliştirir. Fiziksel aktivitenin yetersizliği, bu becerilerin gelişimini kısıtlayabilir.
6. Sağlıksız beslenme alışkanlıkları
Çocukların zihinsel ve bedensel gelişimlerinde sağlıklı beslenmenin önemi büyüktür. Yetersiz ve dengesiz beslenme, zeka gelişimini olumsuz yönde etkileyebilir.
Beyin fonksiyonlarını zayıflatır:
Omega-3 yağ asitleri, vitaminler ve mineraller, çocukların zeka gelişimini destekler. Şekerli, işlenmiş gıdalarla beslenen çocukların beyin fonksiyonları olumsuz etkilenebilir.
Enerji düzeyini düşürür:
Sağlıksız beslenme, çocuğun gün içinde enerjisiz kalmasına ve dolayısıyla öğrenme motivasyonunun düşmesine neden olabilir.
7. Özgür oyun alanlarının kısıtlanması
Çocukların gelişiminde oyun, temel bir öğrenme aracıdır. Çocukların kendi başlarına oyun oynamasına izin verilmemesi, keşfetme yeteneklerini ve problem çözme becerilerini sınırlandırabilir.
Hayal gücünü sınırlar:
Kendi başlarına oyun oynayan çocuklar, hayal güçlerini daha rahat kullanır. Sürekli olarak ebeveynlerin yönlendirmesiyle oynanan oyunlar, bu yeteneğin sınırlanmasına yol açabilir.
Bağımsızlık duygusunun gelişimini engeller:
Özgür oyun alanlarının kısıtlanması, çocukların kendi başına karar alma ve kendi oyun kurallarını oluşturma becerilerini engelleyebilir. Bu durum, ileride kendi başına hareket etme yeteneklerini de zayıflatır.
