Trakya Üniversitesi Bitki Islahı Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Yalçın Kaya, bu yıl dünya genelinde etkili olan kuraklık ve aşırı sıcaklar nedeniyle ayçiçeği veriminde düşüş yaşandığını söyledi.
Ayçiçeği üzerine çalışan ve 2012-2016 yıllarında Dünya Ayçiçeği Derneğinin dönem başkanlığını yürüten Kaya, AA muhabirine yaptığı açıklamada, küresel iklim değişikliğinin olumsuz etkilerinin tüm dünyada hissedildiğini ifade etti.
Kuraklığın tarımsal üretimi olumsuz etkilediğini belirten Kaya, “Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri, ‘küresel ısınmadan küresel kaynamaya doğru geçildiğini’ söylemişti. Gerçekten de kuraklığın etkisini yazlık bitkilerde çok fazla hissetmeye başladık.” dedi.
Kaya, Türkiye’nin de içinde bulunduğu pek çok ülkede bu yıl kuraklık ve aşırı sıcakların etkili olduğunu, özellikle ayçiçeği başta olmak üzere yazlık bitkilerin rekoltelerinde düşüş gözlendiğini dile getirdi.
Dünya genelinde ayçiçeği üreticilerinin kötü bir dönem yaşadığını vurgulayan Kaya, şunları kaydetti:
“Ağustos ayında Dünya Ayçiçeği Konferansı için Çin’e gittim. Orada da ayçiçeği üretiminin yoğun yapıldığı Bulgaristan, Romanya ve Ukrayna gibi ülkelerde ayçiçeğinin olumsuz hava koşullarından etkilenmesi ve verimde düşüş yaşanması konuşuldu. Bazı ülkelerde yüzde 50’lere varan verim kayıpları yaşandı. Sadece ayçiçeğinde değil, diğer yazlık bitkilerde de verim kayıpları var. Kuraklık ve sıcaktan dolayı yaşanan verim düşüklüğünü hissettik. Dünya genelinde ortalama yüzde 25-30 civarında bir verim kaybı var.”
”GEÇTİĞİMİZ YILI ARATAN SICAKLAR AYÇİÇEKLERİNİ ÇOK ETKİLEDİ”
Prof. Dr. Kaya, Türkiye’de son yılların en sıcak yaz mevsiminin yaşandığını anımsattı.
Olumsuz hava koşullarının ayçiçeği gelişimini etkileyerek verim ve kaliteyi düşürdüğünü ifade eden Kaya, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Türkiye’de geçen yıl 35-40 yılın sıcak ve kurak dönemini yaşamıştık ve ayçiçeğinde verimler oldukça kötüydü. İstenen verimleri alamadık. Bu yıl ise sezona çok iyi girmiştik, bitkiler çok güzel gelişiyordu. Yağışlı bir dönemle başladık ancak arkasından çok aşırı sıcaklar geldi. Geçtiğimiz yılı aratan sıcaklar ayçiçeklerini çok etkiledi. Özellikle hiç serin ve yağışlı dönem olmadan sürekli olan kavurucu sıcaklar ayçiçeklerine kötü bir etki yaptı.”
Kaya, ayçiçeğinin kuraklık ve sıcaklardan etkilenmesini önlemek için çeşitli tedbirler alınmasını gerektiğini belirtti.
Değişen iklime karşı yeni tohum çeşitlerinin geliştirilmesinin önem arz ettiğini aktaran Kaya, ayçiçeğinde erken ekim yapılmasının da sıcak mevsimden bitkiyi koruyacağını söyledi.
DÜNYADA ‘EN SICAK’ YAZ
Avrupa Birliği’nin (AB) Copernicus uydu izleme sistemi, 2024 yazının dünya genelinde “en sıcak yaz” olarak kayıtlara geçtiğini duyurmuştu.
Haziran-Ağustos 2024 için dünya genelinde ölçülen sıcaklık, 1991-2020 ortalamasını 0,69 derece, Haziran–Ağustos 2023’teki rekoru 0,66 derece geçmişti.
