UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde yer alan Koramaz Vadisi’nde bulunan evlerin kapı üstlerindeki levha ve süslemeler, Kayseri Olgunlaşma Enstitüsünce kayıt altına alındı ve replikaları yapıldı.
Enstitü tarafından hazırlanan “Koramaz Vadisi Taş Tezyinatı Projesi” kapsamında zengin geçmişe sahip ve farklı etnik kökenlerin bir zamanlar bir arada yaşadığı vadideki evlerin giriş kapılarındaki taş süslemeler incelendi.
Ev girişlerindeki süslemelerde, evlerin yapım tarihini gösteren levhalar ile bunların üzerinde dilek, dua ve özlü sözler yazılmış kabartmalar ile süslemeler tespit edildi. Kimi yıkılmak üzere olan ve sayıları günden güne azalan evlerdeki bu kültürel değerin kaybolmaması için Olgunlaşma Enstitüsü tarafından plastik sanatlar atölyesinde, kilden bu levhaların 9 replikası yapıldı.
SÜSLEMELER EV SAHİBİNİN SOSYAL VE KÜLTÜREL YAPISINI YANSITIYOR
Olgunlaşma Enstitüsü Plastik Sanatlar Öğretmeni Neslihan Burçak Yıldız, tarihi bölgedeki evlerde kapı üstlerinde yer alan süslemelerin ve “maşallah” yazılarının dikkati çektiğini söyledi. Süslemelerin genellikle taş gibi sağlam bir malzemeden yapıldığını anlatan Yıldız, replika yaparken daha estetik olması için kil ve ahşabı kullandıklarını kaydetti.
Kapı üstündeki süslemelerde evlerin yapım tarihinin ya da çeşitli objelerin yer aldığını belirten Yıldız, “Hepsini farklı killerden yaptık. Kimini şamot kilinden, kimini kırmızı çamurdan, kimini gri çamurdan yaptık. Hangi süslemeye hangi çamurun gideceğini belirledim ona göre tasarladım. Bu süslemeler ev sahibinin sosyal ve kültürel yapısını, kişisel özelliklerini yansıtan tasarımlar. Koramaz Vadisi’ndeki bu kapı süslemeleri birer kültürel miras. Bu mirasın yaşatılması ve aktarılması için atölyemizde bunları ürüne dönüştürdük.” diye konuştu.
HAYVAN FİGÜRLÜ KAPI TOKMAKLARI YAPILDI
Yıldız, projenin ardından bölgeden bağımsız olarak hayvan figürlü kapı tokmakları da çalıştıklarını belirtti. Osmanlı döneminden itibaren Türk kültüründe kapı tokmağının önemli bir yeri olduğunu ifade eden Yıldız, kapı tokmaklarını modern zamana göre tasarladıklarını dile getirdi.
Yıldız, geleneksel kapı tokmaklarının ötesinde rölyef tekniğini kullanarak hayvan formlarından esinlenen aslan, koç, baykuş, geyik, balık, fil gibi 15 kapı tokmağı yaptıklarını kaydetti.
