DİYANET’E GÖRE BURUN SPREYİ ORUCU BOZAR MI?
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın açıklamaları, burun spreyi kullanımının orucu bozmadığı yönündedir. Kurumun Din İşleri Yüksek Kurulu, buruna damlatılan veya sprey şeklinde uygulanan ilacın çok küçük miktarının mideye gitmesi halinde bile bunun orucu bozmayacak düzeyde kabul edildiğini söyler. Bu yaklaşım, abdest sırasında ağıza alınan suyun kalan parçacıklarının yutulması durumuyla benzer görülür. Diyanet’e göre gıda niteliği olmadığı için burun spreyi oruç yasakları kapsamında değerlendirilmez. Bu yüzden normal ve doğru kullanımda orucun bütünlüğü korunur. Diyanet, bu konuda fetvalarında net bir şekilde “oruç bozulmaz” hükmü vermiştir.
BURUN SPREYİ KULLANIMI ORUCA ENGEL MİDİR?
Burun spreyi kullanımı oruca engel bir durum teşkil etmez. Orucun temel yasakları arasında yeme, içme ve cinsel ilişki yer alır. Burun spreyi ise tedavi amaçlı bir ilaçtır ve doyurucu özelliği yoktur. Bu yüzden oruçlu bir kişinin spreyi kullanması, ibadetini geçersiz hale getirmez. Dini kaynaklarda, sağlığı korumak için ilaç kullanmanın oruçla çelişmeyeceği vurgulanır. Burun spreyiyle ilgili sorulara yanıt veren yetkililer, bunun oruç bütünlüğüne zarar vermeyeceğini ifade eder. Açlık ya da susuzluk duygusunu ortadan kaldıracak bir işlevi olmadığı gibi, kasıtlı beslenme amacını da içermez. Bu nedenle oruç görevi aksamadan sürdürülebilir.
SAĞLIK İÇİN BURUN SPREYİ KULLANMAK ORUCU BOZAR MI?
Sağlık için burun spreyi kullanmak orucu bozmaz. Tedavi amacıyla alınan ilaçlar, eğer vücuda besin değeri sunmuyorsa ve yutma eylemiyle kasten mideye ulaşmıyorsa oruç yasakları kapsamında görülmez. Burun spreyi kullanımında asıl amaç nefes yollarını açmak veya alerjik reaksiyonu hafifletmektir. Bu da bir beslenme ya da su içme eylemi olmadığı için orucu bozmaz. Diyanet’in fetvalarında, tedaviye yönelik işlemlerin oruçta bir ihlal sayılamayacağı açıkça belirtilir. Az da olsa genze inebilen ilaç kalıntısının oruca zarar vermeyecek düzeyde olduğu kabul edilir. Bu nedenle sağlık maksadıyla burun spreyi kullanmakta sakınca yoktur.
HANGİ DURUMLARDA BURUN SPREYİ ORUCU BOZAR?
Normal durumda burun spreyi orucu bozmaz. Ancak kasıtlı yutma veya spreyi amacından saptırma söz konusu olursa farklı bir durum ortaya çıkabilir. Örneğin, ilacı gıda gibi tüketmek niyetiyle kullanmak veya çok miktarda sıvıyı boğaza çekip beslenme amacı gütmek orucu bozabilir. Bu, olağan dışı bir kullanım şeklidir. Tedavi amacıyla burun spreyi uygularken ilacın büyük kısmı burun mukozasında emilir. Geriye kalan küçük miktar bile kasten yutulmadığı takdirde orucu geçersiz kılmaz. Diyanet, bu konuyu kasıt ve niyetle ilişkilendirdiği için doğru kullanımda orucun bozulması söz konusu değildir.
