ORUÇ TUTAN ŞEKER HASTASI İNSÜLİN İĞNESİ YAPARSA ORUCU BOZAR MI?
İnsülin enjeksiyonu, gıda verme amacı taşımadığı için orucu bozmaz. Diyanet İşleri’ne göre besleyici özelliği olmayan enjeksiyonların orucu geçersiz kılmadığı kabul edilir. Bu nedenle oruç tutan diyabetli, doktorun önerisiyle gün içinde gerekli insülin dozunu uygulayabilir. Ancak insülin kullanmak orucu bozmasa bile, kan şekerinde ciddi bir dengesizlik varsa orucu sürdürmek sağlık açısından riskli olabilir. İnsüline bağımlı bireylerde hipoglisemi veya hiperglisemi riski yükselirse, oruç sonlandırılmalıdır. Din açısından da doktor tavsiyesiyle oruç bırakmak günah sayılmaz. Önemli olan, hayati tehlikeye mahal vermemek ve sağlığı korumaktır. İnsülin kullanımında da düzenli şeker takibi gerekir.
ŞEKER HASTALARI ORUÇLUYKEN EGZERSİZ YAPABİLİR Mİ?
Oruçlu diyabetlilerde yoğun egzersiz, hipoglisemi riskini yükseltebilir. Gün içinde yapılan ağır spor veya fiziksel iş, enerji kaybını artırır ve kan şekerini düşürebilir. Bu nedenle Ramazan süresince egzersiz planları gözden geçirilmelidir. Eğer diyabetli kişi düzenli spor yapıyorsa, Ramazan’da antrenmanları hafifletmek veya iftar sonrasına ertelemek yararlıdır. Özellikle ikindi vakti gibi açlığın ve susuzluğun en uzun hissedildiği zamanlarda ağır egzersiz önerilmez. İftardan 1-2 saat sonra kısa yürüyüş veya hafif tempolu egzersiz yapılabilir. Bu sürede bol su alınacağı için hipoglisemi riski azalır. Aşırı terleme, baş dönmesi veya kalpte çarpıntı olduğunda derhal dinlenmek ve kan şekeri kontrolü yapmak gerekir.
ŞEKER HASTALARI ORUÇ TUTARKEN SAHUR VE İFTARDA NE YEMELİ?
Sahur, mümkün olduğunca imsak vaktine yakın yapılmalı ve protein ile lif açısından zengin besinler tercih edilmelidir. Az tuzlu peynir, haşlanmış yumurta, tam tahıllı ekmek, yeşillik ve yeterli su tüketimi önerilir. Bu sayede gün boyu daha uzun süre tok kalmak mümkündür. İftara ise hafif bir çorbayla başlanmalı, ardından kısa bir ara verilip ana öğüne geçilmelidir. Ana öğünde az yağlı et, tavuk veya balık, bol sebze ve az miktarda kompleks karbonhidrat tercih edilir. Tatlı tüketilecekse de küçük porsiyon sütlü tatlılar seçilmeli ve şerbetli tatlılardan uzak durulmalıdır. Böylece kan şekeri dengesi korunabilir.
ŞEKER HASTALARI ORUÇ TUTARKEN HANGİ YİYECEKLERDEN KAÇINMALI?
Kan şekerini hızlı yükselten şekerli ve hamurlu tatlılar, diyabet hastaları için uygun değildir. Baklava, kadayıf, tulumba gibi şerbetli tatlılar oruç açarken ani kan şekeri yükselişine yol açabilir. Beyaz ekmek, pirinç pilavı, makarna gibi rafine karbonhidratlar da kan şekerini dalgalandırır. Aşırı yağlı ve kızartılmış yiyeceklerden uzak durmak gerekir, çünkü bu gıdalar hem yüksek kalori içerir hem de sindirimi zorlaştırır. Tuz oranı yüksek salamura besinler ve şarküteri ürünleri de susuzluk yapabilir. Gazlı ve şekerli içecekler veya fazla kafeinli içecekler ise su kaybını artırır. Bu gıdalardan kaçınmak, ramazan sürecinde kan şekeri kontrolünü kolaylaştırır.