– Kamu işçilerinin zam süreci hangi aşamada?
Yaklaşık 1 milyon kamu işçisi, toplu sözleşme kapsamında zam oranlarını bekliyor. Şu an için henüz net bir rakam açıklanmış değil.
Kamu çerçeve protokolü üzerinden zam oranı belirlenecek.⦁ Türk-İş ve Hak-İş sendikaları, hükümetle görüşmeleri yürütüyor. Mart ayının ortalarına kadar süreç hızlanacak, Nisan ayında zam oranının netleşmesi bekleniyor. Son enflasyon verileri dikkate alınarak zam miktarı belirlenecek.
– Emekli ikramiyeleri güncellenebilir mi?
Bayram öncesi en çok merak edilen konulardan biri de emeklilere ödenecek ikramiyelerin artırılıp artırılmayacağı oldu. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı, Maliye Bakanlığı ve Cumhurbaşkanı Yardımcılığı ile görüşmelerin sürdüğünü açıkladı. Ancak henüz kesinleşmiş bir rakam bulunmuyor. Ekonomik şartlara bağlı olarak ikramiyelerde bir artış olup olmayacağı belirlenecek.
–1 Ekim 2008 sonrası sigortalılar için emeklilik kısıtlaması var mı?
Son günlerde sosyal medyada 1 Ekim 2008 sonrası sigortalı olanların emekli olduktan sonra çalışamayacağı ve maaşlarının kesileceği yönünde haberler yayıldı. Bu iddia doğru değil, fakat yanlış bir algı oluştu.1 Ekim 2008 sonrası sigortalı olanlar, emekli olduklarında sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışamazlar. Ancak mevcut emekli maaşlarının kesilmesi gibi bir durum söz konusu değil. Bu düzenleme 15 yıldır yürürlükte olan bir kuraldır ve yeni bir gelişme değildir. 2030’a doğru bu yasadan etkilenecek kişilerin sayısının artması bekleniyor.
– Fazla mesai ödemesi günlük kaç saat için yapılabilir?
Haftalık çalışma süresi 45 saattir. Fazla mesai hesaplanırken bu sürenin üzerine çıkan saatler dikkate alınır. Günlük çalışma süresi en fazla 11 saat olabilir. Yıllık fazla mesai süresi 270 saati geçemez. 11 saatten fazla çalışma olursa, işçi tazminatlı fesih hakkı kazanabilir.
– 2004 sigorta girişli bir kadın ne zaman emekli olur?
Bir sigortalı, Haziran 2004’te sigortalı olduğunu, 3762 prim günü bulunduğunu ve ne zaman emekli olacağını sordu. 2000 sonrası sigorta başlangıcı olan kadınlar için 7.000 gün prim ve 58 yaş şartı var. Şu an 3.238 gün daha prim ödemesi gerekiyor. Alternatif olarak 4500 gün prim ve 25 yıl sigortalılık süresi ile 58 yaşında emekli olabilir. Eğer 4500 günü tamamladıktan sonra prim ödemezse, 2029 yılında emekli olabilir.
– İşsizlik maaşı almanın şartları nelerdir?
Bir sigortalı, kendi isteğiyle işten ayrılırsa işsizlik maaşı alıp alamayacağını sordu. İşsizlik maaşı alabilmek için işveren tarafından işten çıkarılmış olmak gerekir. Kendi isteğiyle ayrılanlar, haklı bir sebep olmadığı sürece işsizlik maaşı alamaz. Son 3 yılda en az 600 gün prim ödemiş olanlar 6 ay, 900 gün ödeyenler 8 ay, 1080 gün ödeyenler 10 ay işsizlik maaşı alabilir. İşsizlik maaşı süresince genel sağlık sigortası kapsamından da yararlanılır.
– 2024’te emekli olanların maaşları daha mı düşük?
Son dönemde emeklilik başvurusu yapan kişiler, 2024’te bağlanan maaşların daha düşük olduğunu fark etti. 2023 yılına kıyasla, 2024’te bağlanan emekli maaşlarında yüzde 30 civarında bir düşüş var. Bu fark, enflasyon oranlarının ve maaş hesaplama sisteminin değişmesinden kaynaklanıyor. Bu yıl emekli olacak kişilerin maaşları daha düşük hesaplanacak.
– EYT kapsamında 1998 sigorta girişli bir kişi ne zaman emekli olur?
Bir sigortalı, 10 Ekim 1998’de sigortalı olduğunu ve EYT kapsamında emekli olup olamayacağını sordu. 1998’de sigorta girişi olan bir kişi EYT kapsamına girer. Erkek sigortalılar için 5.900 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi gerekir. Eğer bu prim gününü tamamladıysa hemen emekli olabilir.
